Nostalgia Buku Catur Pertama

DARIPADA buku kita boleh menemui gadis jelita, daripada buku juga kita boleh mendapat rumah emas. Peribahasa ini dikatakan berasal dari China. Rasanya ada kebenarannya. Nabi SAW sendiri pernah berpesan "tuntutlah ilmu walau sampai ke negeri China". Buku yang menjadi nostalgia ini penting dalam lakaran sejarah saya sebagai pemain catur. Dalam tahun-tahun 1980-an saya sering menemui ruangan catur dalam surat khabar. Malangnya saya tidak tahu membacanya. Antara petikannya berupa seperti yang berikut:

P: Anatoly Karpov

H: Gary Kasparov

1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 d5 4. cd5 Nd5 5. e4 Nc3 6. bc3 Bg7 7. Be3 c5 8. Qd2 0-0 9. Rc1 Qa5 10. Nf3 e6 11. d5 ed5 12. ed5 Re8 13. Be2 Bf5 14. 0-0 Nd7 15. h3 Nb6 16. g4 Bg7 17. c4 Qd2 18. Nd2 Na4 19. Bf3 Nc3 20.Rc3 Bc3 21. Ne4 Re4 22. Be4 Re8 23. Bd3 b6 24. Kg2 f5 25. gf5 Bf5 26. Bf5 gf5 27. Rd1 Kf7 28. Rd3 Bf6 29. Ra3 a5 30. Rb3 Bd8 31. Rc3 Bc7 32. a4 Kf6 33. Kf1 f4 34. Bc1 Kf5 35. Rc2 Rg8 36. Re2 Be5 37. Bb2 Bd4 38. Bd4 cd4 39. Re7 d3 40. Ke1 Rc8 41. Kd2 Rc4 42. Kd3 1/2-1/2 .

Masa itu bagi saya tulisan di atas entah apa-apa. Saya cuba mentafsirkan sendiri tetapi gagal. Sehinggalah pada suatu hari saya bertemu dengan buku "Main Catur" yang ditulis oleh Esa bin Abdul Rahman dan diterbitkan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka, 1978. Saya tak ingat beli di mana. Tetapi ada tercatat 31 Januari 1987. (Sebab itu sekarang setiap kali beli buku saya akan tandatangan, tulis nama dan alamat, serta beli di mana). Selepas membaca buku catur pertama ini, tahulah saya bahawa tulisan itu merupakan notasi permainan catur. Permainan yang telah berlalu satu abad lepas pun masih boleh dilihat pergerakannya melalui notasi tersebut. Sejak itu saya mula mengumpul ruangan catur yang tersiar setiap minggu dalam Utusan Malaysia, Berita Harian, The Malay Mail dan The Star. Satu tahun, satu buku skrap catur.

Setelah memahami notasi catur inilah saya mula berminat main catur bersungguh-sungguh. Peringkat awal dalam bidang ini saya berjaya membantu pasukan menjadi juara antara jabatan. Kemudian menjadi juara antara fakulti. Paling menggembirakan apabila pernah menjadi juara antara universiti dalam sukan staf antara universiti. Pernah juga mewakili Selangor dalam sukan MAKSAK, tetapi kejohanan ini seperti dah tak wujud sekarang. Apa yang paling penting ialah seharusnya setiap kali ada kejohanan, wakil sesuatu pasukan itu mestilah berlawan sesama sendiri dahulu untuk memilih wakil terbaik, bukan memilih dalam kalangan rakan sendiri. Ruangan catur dalam akhbar pun dah lama tiada kecuali The Star yang menyiarkan dua minggu sekali, iaitu setiap selang Jumaat.

Bermula dengan buku catur pertama itu, saya mula membuat koleksi buku catur. Pantang jumpa buku catur di kedai-kedai yang dikunjungi, pasti saya beli walaupun kebanyakan mahal. Antara yang penting ialah yang saya beli terus secara on-line (England), yang dibeli di Sabah sebagai kenangan, dan Encyclopedia of Chess Wisdom berharga hampir seratus ringgit. Kesemuanya berjumlah 40 buah sekarang. Rasanya saya sudah berhenti beli buku catur sekarang. Namun rasanya saya akan terus bermain catur selagi boleh terpilih dalam pasukan.